کد مطلب:5335 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:195
هدف از ترجمه و شرح موضوعی صحیفه سجادیه
برای رسیدن به مقصد والای لقاء الله ، باید از ره یافتگان واصل ، سراغ ره مقصود را گرفت تا به سلامت رسید .
در مرحله نخست ، انبیاء سالكان این وادی و راهنمایان هادی این خطّه اند .
در این ره انبیاء چون ساربانند
دلیل و رهنمای كاروانند [1] .
در مرحله بعد ، ائمّه طاهرین علیهم السلام كه امامان به حق و پیشوایان این وادی اند ، چرا كه پس از قرآن كه همه اش دستورالعمل سیر الی الله و برنامه انسان سازی و هدایت است : «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ» [2] ؛ همانا این قرآن، خلق را به استوارترین طریقه هدایت می كند.
امّا خداوند نه تنها در قرآن، بلكه در سایر كتاب های آسمانی و در قالب احادیث قدسی، مواعظ و رهنمودهایی برای سالكان بیان فرموده و نیز روایات و ادعیه ای كه از اهل بیت طاهرین علیهم السلام صادر شده ، همه رشته هایی هستند كه از دریای بیكران قرآن منشعب شده ، همه مرتبه نازله قرآن اند ؛ همان گونه كه حضرت رسول صلی الله علیه وآله دستورالعمل زیبا و انسان ساز برای یاران و اصحاب و بلكه برای بشریّت بیان فرموده و یا حضرت علی علیه السلام در قالب وصایا و سفارشات دستورالعمل های فردی ، اخلاقی ، عبادی و اجتماعی بیان فرموده اند .
پیامبر صلی الله علیه وآله و ائمّه اطهار علیهم السلام كه خود نفس نبی و قرآن ناطق، بلكه زبان گویای حقند ، تشنگان و شیفتگان وادی عشق و معرفت را از كوثر زلال معارف قرآنی و نبوی با بیانات زیبای خویش سیراب می نمودند. مجموع گران بهای احادیث شیعه ، شاهد صدقی بر این مدّعاست ، به ویژه مجلد 77 و 78 كتاب نفیس بحارالانوار، كه بعضی از سخنان نغز و رهنمودهای ویژه و جامع اخلاقی ، عبادی و عرفانی معصومین علیهم السلام یك جا در آن جمع شده و ره توشه ای جاودان، ارزشمند، راهنما و صراط سلوك الی الله است .
از سویی صحیفه سجادیه علیه السلام چشمه همیشه جوشانی است كه آبشار نیایش را در سرتاسر مكتب جاودان تشیّع تا دامنه قیامت جاری كرده ، جان های شیفته و كام های تشنه شیعیان ، بلكه همه انسان های حق طلب و طالب معنویت را به زلال تمنّا ، مصفّا گردانده و مشام جانشان را از عطر پاك پیامبران رحمت و نیكویی ، صلوات الله علیهم اجمعین ، انباشته است .
و از سوی دیگر، ما را قدرت گفتن كلامی در آستان جاودان سیّد ساجدان و زینت عابدان و امام عارفان و كلام معصوم علیه السلام نیست و تنها زانو زدن در محضر معارف عالیه آن كتاب مقدس است .
[3] .
محور اصلی بحث در این كتاب ، دومین دعا از صحیفه سجادیّه است. موضوع آن، تحیّت و درود امام سجادعلیه السلام بر حضرت ختمی مرتبت، محمّد مصطفی صلی الله علیه وآله در 26 فراز است .
نویسنده، آیات قرآن و روایات را در كنار فرازهای دعای امام سجادعلیه السلام قرار داده و جهت بهره برداری هرچه بیش تر خوانندگان از صحیفه سجادیه امام علیه السلام ، راهی را پیش روی باز كرده تا در شعاع نورانیّت كلام معصومین علیهم السلام بهره كافی و وافی برده شود ؛ گرچه بر این باور است كه نسبت به ساحت قدس آن بزرگواران باید گفت: «دست ما كوتاه و خرما بر نخیل» و «چه نسبت خاك را با عالم پاك» ولی از آن جهت دلخوش دارد كه سعی داشته آینه خُرد و شكسته خود را فراروی آفتاب انوار عترت علیهم السلام بگیرد.
در تنظیم این مجموعه ، به آیات شریفه ای كه فرازهای دعای دوم صحیفه سجادیه از آنان اقتباس شده، اشاره كرده ایم، و سپس با سخنان حضرت رسول اكرم صلی الله علیه وآله و گفتار معصومین علیهم السلام ، به نورانیّت مضاعفی دست یافته و استفاده های فراوان برده ایم.
در بیان مباحث نیز، از تفسیرهای مجمع البیان ، المیزان ، نمونه ، پیام قرآن ، و كتاب های معتبر سیره و تاریخ رسالت پیامبرصلی الله علیه وآله، بهره وافر برده شده است.
پس از مقدمه و پیشگفتار، یعنی در ابتدای بحث، فرازهای دعای دوم صحیفه سجادیّه به همراه ترجمه ای روان آمده و با استفاده از لغت نامه صحیفه سجادیه [4] ، ترجمه واژه به واژه آورده شده است و سپس فرازها، یكی پس از دیگری، ترجمه و شرح موضوعی آن نگارش یافته است.
امیدواریم در این مجلّد، تنظیمی مناسب تر، نسبت به مجلد پیشین انجام شده باشد.
در مرحله نخست ، انبیاء سالكان این وادی و راهنمایان هادی این خطّه اند .
در این ره انبیاء چون ساربانند
دلیل و رهنمای كاروانند [1] .
در مرحله بعد ، ائمّه طاهرین علیهم السلام كه امامان به حق و پیشوایان این وادی اند ، چرا كه پس از قرآن كه همه اش دستورالعمل سیر الی الله و برنامه انسان سازی و هدایت است : «إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یِهْدِی لِلَّتِی هِیَ أَقْوَمُ» [2] ؛ همانا این قرآن، خلق را به استوارترین طریقه هدایت می كند.
امّا خداوند نه تنها در قرآن، بلكه در سایر كتاب های آسمانی و در قالب احادیث قدسی، مواعظ و رهنمودهایی برای سالكان بیان فرموده و نیز روایات و ادعیه ای كه از اهل بیت طاهرین علیهم السلام صادر شده ، همه رشته هایی هستند كه از دریای بیكران قرآن منشعب شده ، همه مرتبه نازله قرآن اند ؛ همان گونه كه حضرت رسول صلی الله علیه وآله دستورالعمل زیبا و انسان ساز برای یاران و اصحاب و بلكه برای بشریّت بیان فرموده و یا حضرت علی علیه السلام در قالب وصایا و سفارشات دستورالعمل های فردی ، اخلاقی ، عبادی و اجتماعی بیان فرموده اند .
پیامبر صلی الله علیه وآله و ائمّه اطهار علیهم السلام كه خود نفس نبی و قرآن ناطق، بلكه زبان گویای حقند ، تشنگان و شیفتگان وادی عشق و معرفت را از كوثر زلال معارف قرآنی و نبوی با بیانات زیبای خویش سیراب می نمودند. مجموع گران بهای احادیث شیعه ، شاهد صدقی بر این مدّعاست ، به ویژه مجلد 77 و 78 كتاب نفیس بحارالانوار، كه بعضی از سخنان نغز و رهنمودهای ویژه و جامع اخلاقی ، عبادی و عرفانی معصومین علیهم السلام یك جا در آن جمع شده و ره توشه ای جاودان، ارزشمند، راهنما و صراط سلوك الی الله است .
از سویی صحیفه سجادیه علیه السلام چشمه همیشه جوشانی است كه آبشار نیایش را در سرتاسر مكتب جاودان تشیّع تا دامنه قیامت جاری كرده ، جان های شیفته و كام های تشنه شیعیان ، بلكه همه انسان های حق طلب و طالب معنویت را به زلال تمنّا ، مصفّا گردانده و مشام جانشان را از عطر پاك پیامبران رحمت و نیكویی ، صلوات الله علیهم اجمعین ، انباشته است .
و از سوی دیگر، ما را قدرت گفتن كلامی در آستان جاودان سیّد ساجدان و زینت عابدان و امام عارفان و كلام معصوم علیه السلام نیست و تنها زانو زدن در محضر معارف عالیه آن كتاب مقدس است .
[3] .
محور اصلی بحث در این كتاب ، دومین دعا از صحیفه سجادیّه است. موضوع آن، تحیّت و درود امام سجادعلیه السلام بر حضرت ختمی مرتبت، محمّد مصطفی صلی الله علیه وآله در 26 فراز است .
نویسنده، آیات قرآن و روایات را در كنار فرازهای دعای امام سجادعلیه السلام قرار داده و جهت بهره برداری هرچه بیش تر خوانندگان از صحیفه سجادیه امام علیه السلام ، راهی را پیش روی باز كرده تا در شعاع نورانیّت كلام معصومین علیهم السلام بهره كافی و وافی برده شود ؛ گرچه بر این باور است كه نسبت به ساحت قدس آن بزرگواران باید گفت: «دست ما كوتاه و خرما بر نخیل» و «چه نسبت خاك را با عالم پاك» ولی از آن جهت دلخوش دارد كه سعی داشته آینه خُرد و شكسته خود را فراروی آفتاب انوار عترت علیهم السلام بگیرد.
در تنظیم این مجموعه ، به آیات شریفه ای كه فرازهای دعای دوم صحیفه سجادیه از آنان اقتباس شده، اشاره كرده ایم، و سپس با سخنان حضرت رسول اكرم صلی الله علیه وآله و گفتار معصومین علیهم السلام ، به نورانیّت مضاعفی دست یافته و استفاده های فراوان برده ایم.
در بیان مباحث نیز، از تفسیرهای مجمع البیان ، المیزان ، نمونه ، پیام قرآن ، و كتاب های معتبر سیره و تاریخ رسالت پیامبرصلی الله علیه وآله، بهره وافر برده شده است.
پس از مقدمه و پیشگفتار، یعنی در ابتدای بحث، فرازهای دعای دوم صحیفه سجادیّه به همراه ترجمه ای روان آمده و با استفاده از لغت نامه صحیفه سجادیه [4] ، ترجمه واژه به واژه آورده شده است و سپس فرازها، یكی پس از دیگری، ترجمه و شرح موضوعی آن نگارش یافته است.
امیدواریم در این مجلّد، تنظیمی مناسب تر، نسبت به مجلد پیشین انجام شده باشد.
[1] گلشن راز ، ص 67 ؛ اثر سعدالدين / نجم الدين محمود شبستري ، از عارفان قرن هشتم .
[2] اسراء (17) آيه 9 .
[3] قصد گنجي كن كه اين سود و زيان
در تَبَع آيد ، تو آن را فرع دان
هر كه كارَد ، قصد ، گندم باشدش
كاه ، خود اندر تَبَع مي آيدش
قصد كعبه كن چو وقت حج بود
چون كه رفتي ، مكّه هم ديده شود
قصد در معراج ديد دوست بود
در تَبَع ، عرش و ملائك هم نمودمثنوي معنوي ، جلال الدين محمّد بلخي رومي (مولوي) دفتر دوم ، ص 243 .
[4] لغت نامه صحيفه كامله سجاديه ، مركز تحقيقات رايانه اي حوزه علميه اصفهان .